Uluslararası Muz Sempozyumu’nda TR4 tehlikesi ele alındı

İstanbul’da 30. Uluslararası Bahçe Bitkileri Kongresi kapsamında düzenlenen ProMusa Uluslararası Muz Sempozyumu, hastalıkla ilgili küresel diyaloğu ilerletmek amacıyla düzenlenen bir çalıştaya ev sahipliği yaptı.
Çalıştay, BM Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) ile paydaşları Uluslararası Biyoçeşitlilik (Biodiversity International), Uluslararası Tarım Enstitüsü (International Institute of Agriculture) ve Dünya Muz Forumu (World Banana Forum) tarafından oluşturulan Muz Fusarium Solgunluğu Hastalığına Dair Küresel Program kapsamında düzenlendi.
Hastalığa karşı etkili bir çözüm formülü yok!
Daha çok Asya’da üretilen muzlar üzerinde etkili olmakla birlikte küresel ölçekte de kaygı uyandıran Fusarium oxysporum f.sp. cubense fungusunun tropik ırk 4 (TR4) çeşidinin yayılmasını önlemek amacıyla buluşan uzmanlar, seyahat etmekte olan kişiler için bir öneriler listesi ve bir politika rehberi oluşturmak üzere çalışmalar yaptı.
Çalıştayın katılımcılarından FAO ziraat sorumlusu ve bitki hastalıkları uzmanı Fazıl Düşünceli, “Bu agresif hastalığı ortadan kaldırmayı sağlayacak etkili bir çözüm henüz bulunmadı. Dolayısıyla hastalığın yerel ve uluslararası yayılımını engellemek ve hızlı bir şekilde kontrol altına alınmasını sağlamak, küresel sonuçlarını en aza indirmek için en verimli yaklaşım” dedi.
Hastalık nasıl yayılıyor?
Hastalığa yol açan fungus, taşıma araçlarında ve çiftlik aletlerinde biriken enfekte olmuş bitki parçaları ve enfeste olmuş toprak kalıntıları yoluyla yayılıyor. Hastalığın yayılmasında sulama, su tahliyesi ve seller de önemli bir rol oynuyor.
Ancak, Düşünceli çalıştayda yaptığı sunumda, hastalığın “gerçek bir tehdit” haline gelmesine sebep olan etmenlerin bitki sağlığı düzenlemelerini uygulamak için gereken kapasitenin sınırlı düzeyde yapılanmış olması, muz çiftçileri ve sektör çalışanları arasında farkındalığın eksik olması ve üretim düzeyinde etkili biyogüvenilirlik ölçütlerinin var olmaması gibi sistemik kırılganlıklardan kaynaklandığının altını çizdi.
1 milyon dolar bütçeli program
Çok disiplinli bir ortaklık olan Muz Fusarium Solgunluğu Hastalığına Dair Küresel Program, henüz hastalığın istilası altında olmayan ülkelerde önleme ve sınırlandırma için gereken bitki sağlığı pratiklerinin uygulanmasını ve hastalığın halihazırda üretimi had safhada etkilediği ülkelerde de hastalığı kontrol altına almayı mümkün kılacak ulusal kapasiteleri güçlendirmeyi amaçlıyor. 1 milyon dolar bütçeye sahip program, bunu başarmak için uluslararası işbirliğini ilerletmeyi ve kamu-özel sektör ortaklıklarının desteklenmesini hedefliyor.
Fazıl Düşünceli, “Uzun vadede, tedarik zincirine uygun olan, yeni, dirençli çeşitler geliştirmemiz gerekiyor. Bu, devamlılık arzeden ve işbirliği içinde yürütülen bir çaba gerektiriyor. Aynı zamanda, muz üretimi de, daha çok çeşit içeren ve çok tohum tabanlı sistemleri öne çıkararak, daha dayanıklı hale gelmeli” diye konuştu.
Program küresel boyutta iletişim ve savunuyu geliştirme amacını taşıyor ve özellikle Asya, Afrika, Latin Amerika, Karayipler ve Yakın Doğu’da hastalık hakkında farkındalığı artırmaya katkıda bulunuyor.
TR4, muz üretim ve ticaretine yönelik, piyasalar üzerinde ve hayat şartları bir gelir kaynağı ya da temel besin maddesi olarak bu popüler meyveye dayanan insanlar için olumsuz sonuçlara yol açabilecek ciddi bir tehdit oluşturuyor.